Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa ký Quyết định 308/QĐ-QLD cấp phép, gia hạn giấy đăng ký lưu hành cho 40 loại vắc xin, sinh phẩm, trong đó có 3 loại vắc xin mới đó là:
- Vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết;
- Vắc xin phòng bệnh zona thần kinh;
- Vắc xin phòng 23 tuýp phế cầu thế hệ mới.
Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, việc cấp phép sử dụng 3 loại vaccine này thuộc chủ trương của Bộ Y tế, Hội đồng cấp phép cũng đã xem xét đánh giá về độ an toàn và tính hiệu quả của các loại vaccine này trước khi được vào sử dụng tại Việt Nam. PGS Trần Đắc Phu đánh giá, vaccine sốt xuất huyết, zona thần kinh và phế
cầu 23 đã được sử dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới, việc cấp phép tại Việt Nam là một tin rất đáng mừng với người dân. Nguy cơ bệnh nặng nếu không tiêm vaccine
Theo thống kê từ Bộ Y tế, năm 2023 cả nước ghi nhận hơn 172.000 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó 43 người tử vong. Sốt xuất huyết có 4 nhóm huyết thanh gây bệnh, không tạo miễn dịch chéo nên mỗi người có thể mắc bệnh 4 lần trong đời và những lần mắc sau sẽ nặng hơn do sự ảnh hưởng của các phức hợp miễn dịch chéo. Nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời, người bệnh, đặc biệt là các đối tượng có nguy cơ cao như trẻ em, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mãn tính, béo phì có thể gặp các biến chứng nguy hiểm như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê… Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây suy thai, sinh non, thai chết
lưu,..

Biểu hiện xuất huyết trên da của người bị sốt xuất huyết do muỗi Dengue (Nguồn: Sưu tầm)
Zona thần kinh là bệnh do virus Varicella Zoster gây ra, virus này cũng là tác nhân gây bệnh thủy đậu. Bệnh để lại nhiều biến chứng với người trên 50 tuổi, đặc biệt là người có nhiều bệnh nền như đái tháo đường, bệnh lý tim mạch, bệnh lý cần sử dụng corticoid kéo dài, ung thư dùng thuốc ức chế miễn dịch, HIV, đối tượng nguy cơ cao như phụ nữ mang thai…
Đặc biệt, sau khi các sang thương bóng nước do zona thần kinh đã lành, người bệnh còn chịu tình trạng đau đớn kéo dài, gọi là cơn đau thần kinh hậu zona (PHN), giảm khả năng lao động, ảnh hưởng nhiều đến tâm lý, giấc ngủ, điều trị phức tạp, tốn kém và đồng thời ảnh hưởng đến chất
lượng cuộc sống. Thống kê ở Mỹ cho thấy cứ 5 người mắc thì có 1 người bị đau sau zona.

Tổn thương phỏng nước do Zona thần kinh (Nguồn: Sưu tầm)
Phế cầu khuẩn là tác nhân phổ biến gây bệnh phế cầu xâm lấn nguy hiểm nhất như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, cũng như bệnh phế cầu không xâm lấn như viêm tai giữa, viêm mũi họng, viêm xoang… với tỷ lệ tử vong từ 10-20%.
Bệnh đặc biệt nguy hiểm với nhóm nguy cơ cao như trẻ em dưới 5 tuổi, người lớn trên 65 tuổi, người có hệ miễn dịch suy yếu do đang mắc các bệnh mãn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), đái tháo đường, lao phổi, các bệnh lý tim mạch, ung thư,… với tỷ lệ tử vong lên đến 50%.

Viêm phổi do vi khuẩn phế cầu là căn bệnh vô cùng nguy hiểm với tỷ lệ tử vong có thể lên đến hơn 50% ở trẻ nhỏ (Nguồn: Sưu tầm)
Theo con số ước tính năm 2017 của tổ chức Y tế thế giới (WHO), toàn cầu có 600.000 trẻ dưới 5 tuổi tử vong vì các bệnh do phế cầu khuẩn, chiếm 10% số ca tử vong ở độ tuổi này. Phế cầu khuẩn còn có tỷ lệ kháng kháng sinh rất cao, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn. Thông tin 3 loại vắc xin mới được Bộ y tế cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Theo đó, cả 3 vắc xin mới này đều được sản xuất bởi các hãng dược phẩm lớn trên thế giới là Takeda (Nhật Bản), GSK (Bỉ) và MSD (Mỹ), cụ thể:
- Vắc xin Qdenga phòng sốt xuất huyết do hãng dược phẩm Takeda sản xuất, có hiệu lực bảo vệ hơn 80% và chống lại cả 4 nhóm huyết thanh virus sốt xuất huyết.
- Vắc xin Shingrix phòng bệnh zona thần kinh do hãng dược phẩm GSK sản xuất, có hiệu lực trên 97%, dành cho người từ 50 tuổi trở lên với sức khỏe bình thường hoặc cho người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona, do có tình trạng suy giảm miễn dịch.
- Vắc xin Pneumovax 23 do hãng dược phẩm MSD sản xuất, có hiệu lực bảo vệ hơn 90%, dành cho trẻ từ 2 tuổi và người lớn

Hình ảnh 3 loại vắc xin mới được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tại Việt Nam
(Nguồn: Trung tâm tiêm chủng trẻ em và người lớn VNVC)
Lịch tiêm của 3 loại vắc xin

- Vắc xin Qdenga (Takeda – Nhật Bản) phòng sốt xuất huyết:
Tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên, với lịch tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng. - Vắc xin Shingrix (GSK – Bỉ) phòng bệnh zona thần kinh:
Tiêm cho người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona, do có tình trạng
suy giảm miễn dịch hoặc người từ 50 tuổi trở lên có sức khỏe bình
thường.
Lịch tiêm 2 mũi, cách nhau 2-6 tháng. - Vắc xin Pneumovax 23 (MSD – Mỹ):
Tiêm cho trẻ từ 2 tuổi và người lớn, với lịch tiêm 1 mũi duy nhất.
Tài liệu tham khảo:
- Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế: https://moh.gov.vn/hoat-dong-cua-dia-phuong/-
/asset_publisher/gHbla8vOQDuS/content/cap-phep-vaccine-sot-xuat-huyet-zona-than-
kinh-va-phe-cau-
23?inheritRedirect=false&redirect=https%3A%2F%2Fmoh.gov.vn%3A443%2Fhoat-
dong-cua-dia-
phuong%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_gHbla8vOQDuS%26p_p_lifecycle%3D0%26p_
p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Drow-0-column-
2%26p_p_col_count%3D2%26_101_INSTANCE_gHbla8vOQDuS_advancedSearch%3
Dfalse%26_101_INSTANCE_gHbla8vOQDuS_keywords%3D%26_101_INSTANCE_gH
bla8vOQDuS_delta%3D20%26p_r_p_564233524_resetCur%3Dfalse%26_101_INSTAN
CE_gHbla8vOQDuS_cur%3D2%26_101_INSTANCE_gHbla8vOQDuS_andOperator%3
Dtrue - Thư viện Pháp luật: https://thuvienphapluat.vn/banan/tin-tuc/bo-y-te-cap-phep-3-
loai-vac-xin-moi-luu-hanh-tai-viet-nam-10453